فوتبال ایران در سالهای گذشته تمام توان و هزینههای خود را صرف تیم بزرگسالان کرده و میلیونها دلار را به پای سرمربیان خارجی ریخته است؛ بدون هیچ نتیجه و افتخار کسب شده ای. در واقع این دور باطلی بوده که حدود یک دهه در فوتبال ایران طی شده و علاوه بر ناکامی، میلیاردها تومان از سرمایههای ملی را هم بلعیده است. اما راه حل چیست؟ برای رسیدن به موفقیتهای پایدار و پیوسته در فوتبال، راهی به جز پرورش و تقویت تیمهای پایه وجود ندارد و درخششهای مقطعی دردی را دوا نخواهد کرد. از اصلیترین دلایل ناکامی فوتبال ایران چه در عرصه باشگاهی و چه در عرصه ملی، همین عدم پشتوانه سازی صحیح و بی توجهی به تیمهای پایه بوده است؛ مسئلهای که باعث بروز فقر تکنیکی و تاکتیکی بازیکنان در ردههای بزرگسالان میشود و اثرات خود را در آوردگاههای بین المللی نشان میدهد.
در وضعیت کنونی تیم ملی، این فرصت پدید آمده که یک بار برای همیشه روی این دور باطل، خط بطلان کشیده شود و چه زمانی بهتر از برهه کنونی. فوتبال ایران که از مشکلات عدیده مالی رنج میبرد، به جای هزینه کلان برای سرمربی خارجی تیم بزرگسالان، نصف مبلغ سالیانه در نظر گرفته شده را میتواند صرف ردههای نوجوانان و جوانان کند و با استخدام مربیان سازنده خارجی سنین پایه، موفقیت فوتبال ایران در سالهای آینده را تضمین کند. کشور ما که سرشار از استعدادهای ناب است، همیشه از این ضعف ساختاری رنج برده و این فرصتی طلایی برای اصلاح اساسی رویکرد فوتبال است.
فراموش نکنیم که رقم قرارداد کنونی ویلموتس و دستیارانش برای حضور در تیم ملی، سالیانه ۳ میلیون دلار است؛ مبلغی معادل ۳۶ میلیارد تومان که حجم وسیعی از داراییهای فوتبال ایران را تنها برای صعود به جام جهانی میبلعد. قطعا میتوان با نصف این رقم و چه بسا کمتر، مربیان سازنده پایه را وارد فوتبال مان کنیم تا نگران خلاهای تکنیکی و تاکتیکی در بخش بزرگسالان نشویم. علاوه بر این و در شرایط فعلی که صعود به جام جهانی همچون گذشته دشوار نیست، میتوان از مربیان ایرانی در بخش بزرگسالان بهره برد تا علاوه بر صرفه جوییهای مالی، عرصهای برای بروز تواناییهای مربیان داخلی هم فراهم شود.
*سعید ونکی